توضیحات
شورشیان آرمانخواه، گزارش فشرده و مستندی از تاریخ جنبش چپ مارکسیستی را در ایران از ١٣٢٠ تا ١٣۶٢ (که آخرین سازمان‌های مارکسیستی فروپاشید) دربر می‌گیرد. نویسنده کوشیده است با پیروی از روش‌شناسی علمی فرایند جنبش چپ و فراز و فرودهای آن را در متن تاریخ معاصر ایران گزارش کند
*
*
و از آن مهم‌تر به پی‌کاوی علل ناکامی چپ در ایران بپردازد. کتاب بیش‌تر به دوره تاریخی پس از کودتای ٢٨ مرداد تا فروپاشی کامل چپ مارکسیستی در نیمه دهه ١٣۶٠ تأکید دارد و این دوره‌ای است که در سایر کتاب‌های تاریخ بسیار کم‌تر به آن پرداخته شده است.
*
*
در مورد فعالیت و کارنامه چپ در دوران پس از انقلاب نیز شاید تا کنون گزارشی تاریخی به زبان فارسی منتشر نشده باشد. شورشیان آرمانخواه، نه تنها بازیگران اصلی صحنه (احزاب و سازمان‌های عمده)، بلکه بازیگران فرعی و حاشیه‌ای (گروه‌ها و هسته‌های کوچک مارکسیستی) را نیز (چه آن‌ها که در داخل کشور فعالیت داشتند و چه آن‌ها که زیستگاهشان خارج از کشور بود) دربر می‌گیرد.
*
*
مهم‌ترین و ارزشمندترین ویژگی کتاب (چنان که از عنوان دومش پیداست) این است که به کاوش و بررسی علل شکست و ناکامی چپ در ایران به ویژه فروپاشی نهایی‌اش در دهه ١٣۶٠ می‌پردازد. مازیار بهروز مدت سه سال استاد مدعو در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی بوده است و اکنون استادیار دانشگاه ایالتی سان‌فرانسیسکو است.
چپ یا چپ‌گرا در ادبیات سیاسی، به مواضعی اطلاق می‌شود که خواهان تغییرات تدریجی یا رادیکال در جهت ایجاد برابری در توزیع ثروت و قدرت هستند. ریشهٔ این اصطلاح به انقلاب فرانسه بازمی‌گردد؛ کسانی که در سمت چپ پارلمان می‌نشستند، مخالف سلسله مراتب سنتی قدرت بودند و از اصلاحات پشتیبانی می‌کردند و در مقابل افرادی که در سمت راست پارلمان می‌نشستند از وضع موجود حمایت می‌کردند و راست یا راستگرا خطاب می‌شدند.
در دهه شصت و نیمه اول دهه هفتاد از اصطلاح جناح راست و جناح چپ در ادبیات سیاسی ایران استفاده می‌شد. پس از پیروزی محمد خاتمی در انتخابات سال ۷۶ از اصطلاح جدید اصلاح طلبان و برای طیف مقابل از واژه محافظه کاران استفاده شد. همچنین برای اصلاح طلبان از اصطلاح غیررسمی دوم خردادی‌ها نیز استفاده می‌شد. در واکنش به اصلاح طلبان جناح مقابل، از عبارت اصولگرایان برای توصیف خود و خط و مشی فکری اش استفاده کرد. در وقایع مرتبط با انتخابات دهم ریاست جمهوری، جریان اصلاحات به جنبش سبز معروف شد که در اذهان عمومی از عبارت جریان فتنه برای اشاره به اصلاح طلبان و معترضین به نتایج انتخابات دهم استفاده می‌کردند.
