دزدی ادبی یا دسیسه رقبا
دزدی ادبی یا دسیسه رقبا
فیلم جدید «گیرمو دل‌تورو»، «شکل آب» که در ۱۳ رشته نامزد دریافت جایزه اسکار شده، درگیر یک شکایت حقوقی شده؛ شکایتی که دل‌تورو را متهم می‌کند که داستان فیلمش را از روی یک نمایشنامه دزدیده است. بر اساس این پرونده حقوقی، خانواده و ورثه «پل زیندال»، نمایشنامه نویس فقید که موفق به کسب جایزه معتبر «پولیتزر» نیز شده، گیرمو دل‌تورو و شرکت «فاکس سرچ‌لایت» را متهم کرده‌اند که بدون اجازه آنها از نمایشنامه این نمایش‌نامه‌نویس که به سال ۱۹۶۹ نوشته شده، کپی کرده‌اند.
هم دل‌تورو و هم شرکت فاکس سرچ‌لایت این اتهام را رد کرده‌اند. داستان فیلم «شکل آب»، داستان یک زن لال و کارمند خدماتی است که دلباخته یک موجود دوزیست می‌شود. این فیلم تاکنون برنده جایزه گوی طلایی برای بهترین کارگردانی شده و با نامزدی در ۱۳ رشته، پیشتاز نودمین دوره مراسم اسکار است. «سالی هاوکینز» که در نقش زن لال بازی می‌کند نیز نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن است. نودمین دوره مراسم اسکار، چهارم مارس (۱۳ اسفند) برگزار می‌شود. اعضای آکادمی در این هفته مشغول رای‌دادن نهایی برای تعیین برندگان اسکار هستند. «بی‌بی‌سی» در گزارشی از این پرونده به گفته‌های دل‌تورو اشاره کرده که در نخستین واکنش گفته که نه خودش و نه هیچ‌کدام از همکارانش تاکنون نام این نمایشنامه را نشنیده‌اند. با این‌حال، خانواده پل زیندال او را متهم کرده‌اند که بسیاری از بخش‌های فیلمش را از نمایشنامه «زمزمه‌ام را بشنو» است.
داستان نمایشنامه «زمزمه‌ام را بشنو» درباره یک زن مسن کوچک‌اندام است که به تازگی به استخدام یک آزمایشگاه درآمده که دارند روی دلفین‌ها مطالعه می‌کنند. این زن با یکی از دلفین‌ها ارتباط برقرار می‌کند و تلاش می‌کند تا از طریق موسیقی با این دلفین صحبت کند. شرکت فاکس سرچ‌لایت گفته که با تمام قدرت از اصالت فیلم دفاع خواهد کرد. سخن‌گوی این شرکت در دفاع از فیلم بیانیه‌ای صادر کرده: «تمامی ادعاهای خانواده آقای زیندال بی‌پایه و اساس است و ما با قدرت همه را رد می‌کنیم.» این بیانیه در عین‌حال به زمان طرح شکایت اشاره می‌کند و آن را دسیسه‌ای می‌داند که همزمان با رای‌گیری نهایی اسکار مطرح شده تا بر آرای اعضای آکادمی تاثیرسوء بگذارد.
وکیل خانواده زیندال در دادگاه به ۶۱ مورد شباهت میان نمایشنامه و فیلمنامه اشاره کرده، از جمله خط روایی اصلی که بر رابطه عاطفی یک کارمند خدماتی زن مجرد با یک موجود آبزی در دوره جنگ سرد است. به ادعای خانواده زیندال در فیلم، دلفین به یک موجود تخیلی دوزیست تبدیل شده است.
در دادگاه به گفت‌وگویی از دل‌تورو و فیلمنامه‌نویس فیلم، «دنیل کراوس» در سال ۲۰۱۱ ارجاع داده شده که آنها از ایده داستانی تعریف می‌کنند که بر اساس‌اش یک زن خدماتی یک موجود دوزیست را از یک آزمایشگاه پنهانی می‌دزدد. کراوس مدعی شده که طرح این داستان را در دوره نوجوانی در ذهن پرورانده است. ولی وکیل خانواده زیندال مدعی است که این گفته ممکن است در زمانی شکل گرفته باشد که به سال ۱۹۹۰ یک نسخه تلویزیونی از نمایشنامه «زمزه‌ام را بشنو» پخش شده است. این نخستین بار نیست که فیلم «شکل آب» به سرقت ادبی متهم می‌شود. چندی پیش بود که گروهی فیلم را متهم کرده بودند که داستانش را از روی یک فیلم کوتاه دزدیده است ولی آکادمی فیلم هلند این اتهام را رد کرده بود.
روزنامه وقایع اتفاقیه
