نصیحت یک الاغ به عالم مجتهد
نصیحت یک الاغ به عالم مجتهد
ما اگر مانند بیداران و اهل بصیرت به جهان و دگرگونى ها آن، و به تاریخ انسان و حوادثى که بر آن گذشته به دقت بنگریم به این نتیجه مى رسیم که جهان و دگرگونى هایش و تاریخ انسان و همه حوادثش مایه عبرت و پند است، و می توان از هر عبرت و پندى براى خودسازى و تربیت نفس، و پختن عقل، و بیدار کردن وجدان و تقویت فطرت، و بازگشت به حق، و آراسته شدن به عبادت رب و خدمت به خلق استفاده کرد.
امور براى عبرت آموزى و پند گرفتن بسیار فراوان است، ولى عبرت گیرنده و پندآموز بسیار کم است به قول امیرمؤمنان (ع): «عبرت چه بسیار است و عبرت گیرنده چه اندک!» (۱)
بیداران و سالکان و حکیمان و شاعران با بصیرت از هر چیزى و از هر جریانى عبرت گرفتند و براى اهلش عبرت ارائه کردند.
قرآن درباره عبرت گیری از تاریخ می فرماید: ««قَد خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسیرُوا فِىالْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الْمُکَذِّبینَ» (آل عمران/ ۱۳۷) پیش از شما سنت هایى وجود داشت، پس در روى زمین گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان چگونه بود؟
قرآن مخاطبان خود و مسلمانان را حدود چهارده بار به «گردش در زمین» دعوت کرده است و دوران گذشته تاریخ را با زمان حاضر پیوند مى زند و پیوند فکرى و فرهنگى نسل حاضر را با گذشته هاى دور و دیدن آثار تاریخى را براى درک حقایق آفرینش، لازم و ضرورى مى داند؛ زیرا این پیوند و ارتباط نه تنها براى گردشکنان در زمین مفید و لازم است، بلکه وظیفه و مسؤولیت آیندگان را نیز روشن مى کند.
داستان زیبایی از شیخ جعفر شوشتری نقل می کنند : «مرحوم آقا شیخ جعفر شوشتری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) جایی می رفتند، و بار الاغی را روی زمین گذاشته بودند، مرحوم الاغ را دیدند.( ما چنین صحنه هایی را که می بینیم از کنارش عبور می کنیم ولی اهل دل از چنین صحنه هایی چیزی می فهمند). گریستند. پرسیدند: آقا! چرا گریه کردید؟ فرمودند: این الاغ به من گفت: جعفر! من بارم را رساندم، تو بارت را رساندی؟ یا بارت بر زمین است؟ (۲)
منابع:
۱- نهج البلاغه (للصبحی صالح)، ص: ۵۲۸
۲- داستانی است مشهور که از ایشان نقل شده است
