گفت وگو با مصطفی تقی زاده کارگردان فیلم «زرد»
گفت وگو با مصطفی تقی زاده کارگردان فیلم «زرد»
فیلم سینمایی «زرد» که از سه هفته پیش روی پرده سینما رفته، تاکنون با واکنش های متفاوتی مواجه شده است. بخشی از مخاطبان فیلم را دوست داشتند و آن را تاکنون به فروش سه میلیاردی هم رسانده اند. با این حال برخی مخاطبان هم به موضوع فیلم و حجم مصیبت هایی که در آن نمایش داده می شود، انتقاد دارند. به عقیده این دسته از مخاطبان، داستان برخی از فیلم های چند سال اخیر که به اتفاق تلخ «کودک کشی» پرداخته اند، از حد نمایش یک ناهنجاری اجتماعی فراتر رفته است. علاوه بر آن به نحوه نمایش چند شخصیت نخبه در این فیلم، انتقادهایی وارد شده است. همچنین ادعایی که در فضای مجازی از سوی سازندگان فیلم درباره حضور پرقدرت آن در جشن «گلدن گلوب» منتشر شد، واکنش های زیادی را برانگیخت و بسیاری به این ادعاها واکنش نشان دادند. مصطفی تقی زاده، کارگردان جوان در گفت وگو با هنرآنلاین، درباره این فیلم و حاشیه های آن توضیح داده است. گزیده ای از این گفت وگو را می خوانید:
ایده نوشتن فیلم نامه و ساختن فیلم «زرد» از کجا آمد؟
چند سال پیش مطلبی را در یک روزنامه خواندم و جرقه‌ای در ذهنم زده شد که باعث شد بر اساس آن فیلم نامه «زرد» را بنویسم. اگرچه در نهایت فیلم «زرد» هیچ ربطی به آن قصه پیدا نکرد ولی آن قصه محرک و شروع‌کننده این فیلم بود. نگارش فیلم نامه «زرد» خیلی به طول انجامید و زمانی که به اطمینان کامل رسیدم، تصمیم گرفتم فیلم آن را بسازم. فیلم نامه این اثر در پروسه نگارش دچار تغییرات زیادی شد و بارها جزئیات آن را بازنویسی کردم تا درنهایت به آن چه مدنظرم بود، رسیدم.
چرا عنوان «زرد» را برای فیلمتان انتخاب کردید؟
زرد، رنگ آدم‌های این فیلم است. رنگ زرد بر اساس مطالعه رنگ‌ها و برخلاف آن چه در عرف رسانه‌ای و اجتماعی ما وجود دارد، نشانه امید، هیجان و تلاش است. هرکدام از شخصیت‌های فیلم «زرد» هم برای خواسته‌هایشان نهایت تلاششان را انجام می‌دهند و برای رسیدن به آن خیلی امید دارند.
اولین گرهی که در فیلمتان اتفاق می‌افتد، گره تصادف است ولی بعدازآن اتفاقات و گره‌های دیگری در قصه به وجود می‌آید که مسئله تصادف را کمرنگ نشان می‌دهد. چرا برای روایت قصه فیلم اتفاقات مختلفی را در کنار هم چیدید و به مسائل مختلف و مجزایی ازجمله اهدای عضو، عدالت و قضاوت پرداختید؟
هرکدام از این اتفاقات کارکرد خودشان رادارند. تصادفی که اتفاق می‌افتد خودش محرک اتفاقی دیگر است که مخاطب در دقیقه ۷۰ فیلم از آن آگاه می‌شود. من سعی کردم یک قصه خوب بنویسم و روایت کنم. شما تم را انتخاب نمی‌کنید که قصه بنویسید، بلکه قصه را انتخاب می‌کنید و بعد تم قصه خودش مشخص می‌شود. حداقل درباره نوشته‌های من این‌طور است. این‌که در فیلم «زرد» به موضوعات مختلفی پرداختم، چیزی بود که روند قصه می‌طلبید. خوشبختانه مخاطبان هم با اتفاقات قصه همراه شدند و از آن استقبال کردند.
به تازگی یک سری صحبت‌ها درباره فیلم «زرد» و شانس آن برای حضور در جوایز گلدن گلوب مطرح شد که گویا باعث یک سری سوءتفاهم‌ها شد. این حواشی چطور پیش آمد و واقعیت آن چیست؟
اخبار بین‌المللی فیلم را پخش‌کننده آن اعلام می‌کند و من خبر ندارم که چه اتفاقی می‌افتد. گویا دو هفته پیش به تهیه‌کننده خبر داده‌اند که فیلم «زرد» می‌تواند در جشنواره Asian World Film Festival آمریکا شرکت کند و در آن جا داوران «گلدن گلوب» فیلم‌ها را می‌بینند و این اتفاق می‌تواند برای حضور شما در جایزه «گلدن گلوب» ایجاد شانس کند. خبری که به رسانه‌ها داده‌شده بود هم همین بود و در آن گفته نشده بود که فیلم «زرد» برای جایزه «گلدن گلوب» انتخاب شده است ولی گویا بعضی رسانه‌ها در فضای مجازی شیطنت کرده بودند و سمت‌وسوی دیگری به این خبر داده بودند. به تازگی لینکی از سوی پخش‌کننده فیلم به دست من رسیده که این موضوع را واضح و روشن کرده است. ضمن آن‌که همیشه باید در نظر بگیریم که وقتی یک نفر خبری را منتشر می‌کند، حتماً برای آن استدلالی دارد.
در زمان نگارش فیلم نامه به بازیگران فیلم فکر کرده بودید؟ چطور به این کست بازیگری رسیدید؟
خیر. بازیگران را یک سال بعد از اتمام فیلم نامه و درست زمانی که می‌خواستیم وارد پیش‌تولید فیلم شویم، انتخاب کردم. معیار انتخاب بازیگرها هم توانایی آن‌ها و شناختی بود که از هرکدامشان داشتم که خوشبختانه خروجی این همکاری برای هر دو طرف رضایت‌بخش بود. رسانه‌ها و مردم می‌توانند قضاوت کنند که انتخاب‌هایم درست بوده یا نه. خودم از این همکاری راضی هستم و شاید مجدد با خیلی از این بازیگرها همکاری کردم.
فکر می‌کنم سخت‌ترین نقش فیلم را آقای حقیقت دوست به عهده داشت. به انتخاب شهرام حقیقت دوست یا ساره بیات چقدر فکر کرده بودید؟
شهرام حقیقت دوست از دوستان قدیمی من است و از ایشان شناخت کافی دارم. ایشان بازیگر توانمندی است که در این فیلم هم خیلی همراه و پرانگیزه بود و برای نقش کوتاهی که داشت زحمت بسیار زیادی کشید. خانم ساره بیات را هم برای نقشی انتخاب کردم که یک زن موقر و متین است و چهره اش آرامش زیادی دارد. فکر کردم برای این نقش به بازیگری احتیاج دارم که ضمن توانایی حرفه‌ای بازیگری، صورت شرقی و آرامش بخشی داشته باشد که خانم ساره بیات همه این خصوصیت‌ها را داشت و ایشان را انتخاب کردم.
پیشتر گفته بودید که در فیلم «زرد» خواسته‌اید استقامت و ایستادگی زن ایرانی را به نمایش بگذارید. چه چیزی این انگیزه را در شما به وجود آورد؟
از کودکی همیشه مادرم به‌عنوان یک زن محکم، فداکار و قهرمان در کنارم بوده که ستایشش می‌کنم. اگر بگویم به تصویر کشیدن استقامت و ایستادگی زن ایرانی در فیلم «زرد» به خاطر ادای دین به مادرم بوده، بیراه نگفته‌ام. مابه‌ازای واقعی شخصیتی که در فیلم «زرد» وجود دارد را در طول عمرم در کنار خودم داشته‌ام و لمس کرده‌ام، پس طبیعی است که به زن ایرانی چنین نگاهی داشته باشم.
آن چه به‌عنوان فیلم «زرد» روی پرده سینما رفت چقدر به چیزی که از قبل راجع به این فیلم در ذهنتان بود فاصله داشت؟
دقیقاً آن چه در ذهنم بود را فیلم برداری کردیم و اختلافی بین تصوراتم با واقعیت وجود نداشت. ما بیش از ۲۰ جلسه دورخوانی داشتیم و من در این جلسات ذهنیاتم را راجع به سکانس‌ها و فضاهای فیلم برای گروه بازیگران تشریح می‌کردم و همه با یک هارمونی جمعی سر صحنه فیلم برداری می رفتیم.
در سال‌های اخیر دور خوانی در سینما کمتر شده است و خیلی از ستاره‌های سینما تن به دور خوانی نمی‌دهند. مگر آن‌که کارگردان یا بازیگران از تئاتر برخاسته باشند.
درست است اما من به‌هیچ‌وجه با این موضوع با بازیگرانم مشکلی نداشتم. بازیگرهای فیلم «زرد» خیلی باانگیزه در تمرینات شرکت می‌کردند و جالب است که بدانید بخش عمده‌ای از دور خوانی‌های ما در نوروز سال ۹۵ اتفاق افتاد؛ یعنی بعد از دو روز اول عید، بچه‌ها مسافرت نرفتند و همه در دفتر تولید کار حاضر می‌شدند. ما در طول روز شش، هفت ساعت باهم صحبت می‌کردیم و دورخوانی‌های متن را انجام می‌دادیم. این همنشینی‌ها و همصحبتی‌ها نتایج خیلی خوبی برای گروه داشت. من قبل از این‌که وارد سینما شوم، تئاتر کار می‌کردم و از فضایی بیرون آمده‌ام که دورخوانی در آن‌یک چیز مرسوم است. به همین خاطر به دورخوانی توجه زیادی دارم و خوشحالم که در این فیلم بچه‌ها با من همراه بودند.
روزامه خراسان
