چه لزومی به غیبت صغری بود؟
سوال می کنند که چه لزومی داشت امام زمان غیبت صغری کند، مستقیم غیبت کبری می کرد؟ آیا به راستی غیبت صغری لازم بود؟ اگر این غیبت نبود چه مشکلی پیش می آمد؟ اما پاسخ این سوال را در چند خط کوتاه عرض می کنیم.
غیبت صغری حدود ۶۹ سال بود. در غیبت صغری نواب خاص آن حضرت با ایشان در تماس بودند و شیعیان می توانستند مسائل و مشکلات خویش را به عرض امام برسانند و توسط آنان پاسخ دریافت دارند، و حتی گاه به دیدار امام نائل آیند. این دوره را می توان دوره ی آماده سازی شیعیان برای غیبت کبری دانست که طی آن، ارتباط شیعیان با امام، حتی در همین حدّ نیز قطع شد و مسلمانان موظّف شدند در امور خود به نائبان عام آن حضرت، یعنی فقهای واجد شرایط رجوع کنند.
غیبت صغری قبل از غیبت کبری امری لازم و ضروری بود زیرا اگر غیبت کبری یک باره و ناگهان رخ می داد، ممکن بود موجب انحراف افکار شود و ذهن ها آماده ی پذیرش آن نباشد، اما گذشته از زمینه سازی های مدبّرانه ی امامان پیشین، در طول غیبت صغری، به تدریج ذهن ها آماده شد و بعد، مرحله ی غیبتِ کامل آغاز گردید.
غائب شدن امام و رهبر جمعیّت، آن هم زمانی طولانی امری است بس غریب و غیر مأنوس و باور کردن آن برای مردم دشوار است، از این جهت، پیغمبر (صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) تصمیم گرفتند که، کم کم مردم را با این موضوع آشنا سازند و افکار را برای پذیرش آن آماده نمایند. لذا گاه و بی گاه از غیبتش خبر داده و گرفتاری های مردم آن عصر، افکار و سرزنش منکرین و ثواب ثبات قدم و انتظار فرج را گوشزد می نمودند.
اگر بعد از رحلت امام حسن عسکری (علیه السلام) غیبت صغری صورت نمی گرفت و غیبت کامل شروع می شد، شاید وجود مقدس امام زمان (عج) مورد غفلت واقع می شد و کم کم فراموش می گشت، از این جهت ابتدا غیبت صغری شروع شد تا شیعیان در آن ایّام با امام خود به وسیله ی نواب تماس گرفته علائم و کراماتی را مشاهده نمایند و ایمان شان کامل گردد.
