نظریه مزلو : سلسله مراتب نیازها
نظریه مزلو : سلسله مراتب نیازها
پنج نیاز به نام سلسله مراتب نیازها یا هرم مزلو شناخته شده اند
آبراهام مزلو روان شناس برجسته در حوزه روانشناسی انسان، به بررسی نیازهای انسان ها پرداخت و پژوهش های او منجر به کشف و ارائه ۵ نیاز اساسی در انسان شد.
این ۵ نیاز که به نام سلسله مراتب نیازها یا هرم مزلو نیز شناخته شده اند پایه و اساس بسیاری از رفتارهای انسان در زندگی فردی و اجتماعی را تبیین می کنند.
۵نیاز اساسی براساس نظریه مزلو
مزلو معتقد است که نیازهای مشترک انسان ها شامل ۷ دسته که به صورت هرم نشان داده می شود. این هرم یا سلسله مراتب نشان می دهد که برای رسیدن به نیازهای بالاتر بایستی نیازهای پایین تر رفع و برآورده شوند. در غیر اینصورت افراد از دستیابی به نیازهای بعدی محروم می شوند هر چند در این زمینه برخی استثنائات وجود دارد ولی در حالت کلی سلسله مراتب نیازها ثابت است.
سلسله مراتب نیازها
نیازهای فیزیولوژیکی
توجه داشته باشید که نیازهای فیزیولوژیکی پایه هرم را تشکیل می دهند. بنابر باور مزلو اولین و اساسی ترین نیاز افراد، نیاز به زنده ماندن است. نیازهای فیزیولوژیکی شامل تلاش برای کسب غذا و آب است. افراد قبل از اینکه بتوانند در مورد چیزی فکر کنند، باید غذا بخورند و تشنگی را رفع نمایند. اگر هر یک از این نیازهای فیزیولوژیکی برآورده نشود، افراد توان رسیدگی به مسائل زندگی را ندارند.
نیازهای ایمنی
پس از برآورده شدن نیازهای فیزیولوژیکی نیازهای ایمنی مطرح می شوند. نیازهای ایمنی شامل احساسات جسمی و روانی برای بقا و پناهگاه است. حس امنیت برای افراد در پایین ترین سطح به معنی داشتن مکانی برای زندگی است.
نیازهای عشق و وابستگی
پس از رفع نیازهای فیزیولوژیکی و نیاز ایمنی، فرد می تواند انگیزه ای برای پاسخگویی به نیازهای ارائه شده در سطوح بالاتر هرم داشته باشد. سطح سوم هرم نیاز به عشق و تعلق است. این نیاز از طریق روابط رضایت بخش، روابط با اعضای خانواده، دوستان، همسالان، همکلاسی، معلمان و افراد دیگر که با آنها ارتباط برقرار می کنند، برآورده می شود. روابط رضایت بخش مستلزم پذیرش توسط دیگران است. افراد پس از رفع نیاز بقا و زیستی می توانند دنبال روابطی باشند که از نیاز آنها به عشق و تعالی برخوردار است.
نیاز به عزت نفس
هنگامی که افراد به طور رضایت بخشی نیاز خود به عشق و تعلق را برآورد کرده اند، می توانند در ایجاد احساسات مثبت ازخود، ارزش قائل شدن برای خود و اعتماد به نفس نقش داشته باشند.
نیاز به خودشکوفایی
چهار نیاز پایه و اساسی زندگی در قاعده هرم مزلو به عنوان نیازهای ضروری شناخته شده اند که برآورده سازی هریک لازمه ورود به نیاز بعدی را موجب می شود. به همین دلیل، چهار سطح نیاز اول، نیازهای کمبود نام گرفته اند. پس از آنکه نیازهای کمبود رفع شوند، نیاز به خودشکوفایی مطرح می شود. این نیاز جز نیازهای عالی انسانی است و همه افراد احتمال دسترسی به آن را ندارند. نیاز به خودشکوفایی، محوری ترین نیاز در حیطه آموزش و پرورش می باشد و همه تلاش مربیان و معلمان در جهت رسیدن به این نیاز است.
نکته
در برخی مواقع بعضی افراد به طور استثنا بدون رفع نیازهای اولیه در جهت رسیدن به خودشکوفایی گام بر می دارند. زمانی که اندیشمندان و پژوهشگران از نیاز های فیزیولوژیکی یا روابط اجتماعی چشم پوشی می کنند تا به هدف عالی خود مانند ثبت اختراع یا ثبت نظریه جدیدی برسند این امر اتفاق افتاده است.
منبع: بانوی شهر
