عضوهیات رئیسه مجلس:نباید برای مقابله با برجام شعارهای توهمی بدهیم تا دنیا ما را به بی خردی متهم کند
عضوهیات رئیسه مجلس:نباید برای مقابله با برجام شعارهای توهمی بدهیم تا دنیا ما را به بی خردی متهم کند
روزنامه جوان با محمدحسین فرهنگی عضو هیات رئیسه مجلس مصاحبه ای انجام داده است.
بخشی از مصاحبه را می خوانید:
در بعد انقلابیگری آیا مجلس توانسته با گستاخیها، تحریمها و تهدیدها و تحقیر مقامات غربی مقابله به مثل چشمگیری داشته باشد؟
مقابله به مثل را باید توضیح داد و تعریف کرد؛ اگر مقابله به مثل، به معنی اشتراک در شیوههایی است که آنها اعمال میکنند، ابزار آن در اختیار ما نیست. آنها ابزار فشار مالی بر شرکتهای در سطح دنیا را پیگیری میکنند و حسابهای آنها گاه در کنترل امریکاییها است، گاهی ارزهای مورد استفادهشان در کنترل امریکاییهاست، لذا در این قبیل موارد، آنچه آنها دارند، ما نداریم. در مقابل ابزارهایی در اختیار ما هست.
مثلاً در ارتباط با نقشی که بین ملتها داریم، امریکا منزوی است، حداقل در منطقه غرب آسیا و منطقهای که ما در آن هستیم. همین هم آنها را به شدت عصبی کرده و این روزها با توجه به عرف بینالمللی رفتارهای ناهنجارتری از خود نشان میدهند. ما هم در منطقه ابزاری داریم؛ ابزارهای ما خنثی کردن تدابیری است که امریکاییها خیلی وقت است به دنبال آن هستند. شکست آنها را آزار میدهد. بنابراین اگر ابزارها و شیوهها را مبنا قرار دهیم، ابزارهای آنها در اختیار ما نیست، اما تأثیرگذاری ما در منطقه به مراتب بیشتر از تأثیرگذاری امریکاییهاست که نمونه آن فاصله گرفتن ترکیه و روسیه از امریکاست. در میدانهایی مثل یمن، سوریه، عراق یا لبنان کل صحنه در اختیار سیاستهای همسو با جمهوری اسلامی ایرانی است. اگر اینها را در کنار یکدیگر بگذاریم میتوانیم بگوییم جمهوری اسلامی با استفاده از ابزارهای خودش موفقتر از امریکاییها بوده است.
عملکرد مجلس در مقابله با امریکا کمرنگ نیست؟ در شرایطی که میتوانست همانند پارلمان کشوری مثل روسیه به مقابله هدفمند با امریکاییها بپردازد؛ چراکه اخیراً کمیته امور خارجه شورای فدراسیون روسیه از مذاکرات پارلمانی این کشور با پارلمانهای ۱+۵ برای تعدیل نقش کنگره در فرایند مذاکرات هستهای تعاملاتی داشته تا اقدامات ضدبرجامی کنگره امریکا را محدود کند؟
اینها کمرنگ شدن نیست. در واقع تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در کشوری مثل روسیه است که آن را هم با خودش همراه کرده است. در بحث قبلی عرض کردم آنها ابزارهایی در اختیارشان هست که آن ابزارها در اختیار ما نیست. گستره قدرتی که امریکا برای ایجاد موانع و محدودیت علیه شرکتهای بینالمللی، بانکها و سایر مجموعهها دارد در اختیار ایران نیست، چه بسا بعضی شرکتها هیچ حسابی در ایران نداشته باشند یا هیچ مراودهای به نفع ما نباشد که ما اقدامی کنیم و مصادرهای انجام دهیم و بتوانیم از آن بهرهبگیریم. طبیعی است که ورود ما با آن روشها میشود مثل ماجرایی که در رمان معروف دونکیشوت هست.
یعنی با توهمات به رجزخوانیهایی بپردازیم که از مجموعه آنها هیچ نتیجهای حاصل نشود و هر کسی از دور نگاه میکند آن را به بیخردی و نداشتن سیاست مؤثر متهم کند. به نظر میرسد ایران با ابزارهای خود موفقتر از امریکا بوده منتها اینها را نمیشود چندان در اقتصاد منعکس کرد.
چگونه روسها میتوانند با پارلمان اروپاییها ارتباط بگیرند اما در حالی که رفت و آمد هیئتهای اروپاییها در چهار سال اخیر رشد داشته، مجلس ایران نمیتواند اقدامی مشابه کند؟
اذن ورود به مذاکرات در شرایطی صادر شد که اجماع بینالمللی علیه ایران ایجاد و فروش نفت ما متوقف شد. بعد از اینکه وارد مذاکرات شدیم، طبق روال، زیادهخواهی طرف مقابل حداکثری شد، از این طرف اصرارهای ما هم حداکثری بود؛ چه در موضع مجلس چه در موضع رهبری چه در موضع دولت و هیئت مذاکرهکننده. مذاکره طبیعی است که بالا و پایینهایی دارد؛ طوری به جمعبندی رسید که طرف ما بهشدت ناراضی بود و در امریکا هم برخیافراطیهای آنجا به شدت ناراضی بودند، در نتیجه بالاخره با مصوبه مجلس و تأیید مشروط رهبری، ما پذیرفتیم.
اگر بخواهیم شرایط فعلی را مقایسه کنیم باید با آن دوران مقایسه کنیم، چیزهای مهمی از دست دادیم در کنارش اجماع بینالمللی تا حدود زیادی از بین رفت و الان ما شاهد اجماع بینالمللی نیستیم. برجام از ابتدا قرارداد تلخی بود، چراکه ما از بخش مهمی از حقوق طبیعی خود صرفنظر کردیم. آنهایی که از اول پیروزی بزرگ شمار آوردند، برداشت درستی نبود. اما در عین حال برجام اجتنابناپذیر بود. چون اجماع باید از بین میرفت. امروز آن اجماع مسلماً از بین رفته است. ما تحت هیچ شرایطی به دوران قبل از برجام برنمیگردیم، اما تا چه میزان میشود آن را حفظ کرد و اینکه حتی اگر ما برجام را منتفی کنیم باز هم به آن شرایط برنمیگردیم، نیاز به بحثهای تفصیلی دارد.
اگرچه هیئت نظارت بر برجام یا دولت وظایف مشخصی در این باره دارند اما مجلس نیز طبق قانون اقدام متقابل و متناسب مصوبه مجلس نهم، وظایف مهمی دارد کما اینکه در نامه ۹ مادهای رهبری نیز وظایفی متوجه مجلس است.
کاملاً مخالف این نظر هستم.
چرا؟
زیرا به سرعت دست رقیب ما را برای بازگرداندن اجماع قبلی باز میکند. یعنی تظاهر میکند از برجام خارج نشده با اینکه شعارهای انتخاباتیاش هم این نبوده، تظاهر میکند من کاری به برجام ندارم در مورد بحث موشکی حرف دارم، در موضوعات دیگر مشکل دارم تا اگر ایران بگوید من از برجام خارج شدم، اصلاً از ان پی تی خارج شده و ان پی تی را هم قبول ندارم، آیا روسیه در کنار ما باقی میماند؟ آیا کشورهای اروپایی در موضع فعلی باقی میمانند؟ این که اروپا تا چه میزان بتواند در مقابل امریکا مقاومت کند، مورد توجه است یعنی مورد تردید است.
بنده در جلسه غیر علنی که آقای ظریف تشریف آورده بودند، مجلس، به عنوان یکی از چهار نماینده همین مسئله را به عنوان کردم. این یعنی آنکه ما برای هر شرایطی سناریوی مناسب آن را داشته باشیم نه اینکه هم از مزیتها و حقوق خود در بحث هستهای چشم پوشی کنیم و هم دوباره با دست خودمان به شرایط اجماع قبل از برجام برگردیم.