دریافت ارز در قبال ارائه کارت پرواز
دریافت ارز در قبال ارائه کارت پرواز
دولت در فروردین سال جاری تصمیم به تغییر سیاست ارزی خود گرفته و تامین ارز مسافرتی را تقبل کرد
در روش جدید بانک‌های ملی، ملت، تجارت، سامان و پارسیان مامور به همکاری در تامین ارز مسافرتی و زیارتی شدند
در بحبوحه التهاباتی که در بازار ارز ایجاد شد، دلال‌ها و سودجویان بسیاری به محض اینکه فضا را مناسب دیدند به هر طریق ممکن به فکر پر کردن جیب‌های خود افتادند. این منفعت‌طلبی‌ها تنها به ارز دولتی که به کالاهایی از جمله گوشی تلفن همراه و خودرو تعلق می‌گرفت، منتهی نشد. برخی از دلالان حتی به ارز مسافرتی نیز رحم نکردند؛ به این ترتیب که با تعریف سفرهای ارزان به مقصد هند، مالزی، چین، تایلند و به خصوص برخی کشورهایی که سفر به آن‌ها نیازمند اخذ ویزا نیست، حواله ارز مسافران را از آن‌ها می‌گرفتند تا از مابه‌التفاوت قیمت ارز دولتی با آزاد به رانتی قابل توجه دست پیدا کنند. به گفته برخی کارشناسان حوزه گردشگری چنین تخلفی از سوی هیچ کدام از آژانس‌های دسته یک کشور اتفاق نیفتاده بلکه آژانس‌های دسته سه و چهار که دنبال دلالی توریست هستند، وارد این کار می‌شوند و آژانس‌های مادر و مولد اعتبار خودشان را قربانی این مابه‌التفاوت نمی‌کنند. به هر حال برای بسیاری از مسافران، سفر رایگان به برخی کشورها حتی برای روزهای اندک خالی از لطف نیست و حاضر می‌شوند به منظور تفریح چند روزه ارز مسافرتی خود را تقدیم این دلال‌ها کنند، غافل از اینکه چنین حرکتی در سطح کلان چقدر می‌تواند در بر هم زدن نظم بازار ارز موثر باشد.
دریافت ارز در قبال ارائه کارت پرواز
در خصوص این اقدام برخی آژانس‌های مسافرتی، امیر هاتفی، عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری به «قانون» می‌گوید: در حال حاضر با وجود آشفتگی‌های موجود شرایط به‌گونه‌ای است که به راحتی می‌توان گفت، هر دم از این باغ بری می‌رسد. این اقدام برخی آژانس‌های مسافرتی غیرقانونی است و بارها راجع به آن صحبت شده که انجمن صنفی نامه‌ای تنظیم کند و در آن اشاره شود که این کار نه از لحاظ صنفی درست است و نه از لحاظ شرعی. به دلیل اینکه این ارز مربوط به کسانی می‌شود که بخواهند سفر را انجام دهند و در خارج از کشور نیاز به این ارز داشته باشند. وقتی بعضی از آژانس‌ها در قبال اعزام رایگان مسافر ارز مسافرتی وی را دریافت می‌کنند، این اقدام آن‌ها باعث می‌شود دولت احساس کند مسافران به این ارز نیازی ندارند زیرا دولت مشاهده می‌کند که مسافران ارز خود را به کسانی که با آن معامله سودایی می‌کنند، واگذار می‌کنند.
در این زمینه در انجمن صنفی اطلاعیه داخلی منتشر کردیم که این کار خلاف و غیرمعمول است و نباید انجام شود. چنانچه انجمن صنفی و سازمان میراث فرهنگی از تخلف آژانسی در این زمینه باخبر شود، به طور حتم با متخلف برخورد خواهد شد ولی با تمام این تفاسیر متاسفانه شاهدیم که این کار انجام می‌شود. مسافری را جابه‌جا می‌کنند و ارز مربوط به وی دریافت می‌شود. البته چند وقت پیش بنده راهکاری را با مسئولان فرودگاه در این خصوص مطرح کردم که در حال حاضر اجرایی شده است و تا حدی توانسته جلوی این تخلف را بگیرد. به این صورت که وقتی مسافری بلیت و چمدان خود را تحویل می‌دهد و کارت پرواز دریافت می‌کند، ارز را با ارائه کارت پرواز به شخص مسافر تحویل دهند. در چنین شرایطی دیگر حتی مسافر امکان خروج از فرودگاه را نیز ندارد چون تا سوار هواپیما نشود، هواپیما پرواز نخواهد کرد. از طرفی نمی‌تواند مسیر خود را عوض کند زیرا چمدانش به بار تحویل داده شده است.
ارز مسافرتی در نهایت حذف می‌شود
هاتفی ادامه می‌دهد: نظر شخصی من این است که با این اتفاقاتی که رخ داده، دولت در اولین فرصت ممکن دلار مسافرتی را حذف می‌کند یا قیمت ارز از حالت غیرواقعی خارج می‌شود. به نظر من دریافت ارز مسافرتی تنها در مدت زمان کوتاهی انجام خواهد شد. دولت باید فکری اساسی برای این کار بکند و گمان می‌کنم در همین ایام نیز در حال برنامه‌ریزی راجع به این موضوع هستند و به اخذ تصمیماتی برای تغییر شرایط فکر می‌کنند. با توجه به گفته‌های این کارشناس در روزهای اخیرنیز زمزمه‌هایی مبنی بر حذف ارز مسافرتی به گوش رسیده و این طور که به نظر می‌رسد، این موضوع مورد توافق دولت، مجلس، فعالان اقتصادی و حتی فعالان ارزی است؛ چراکه معتقدند باید با توجه به شرایط موجود، بیشتر از قبل از منابع ارز کشور صیانت شود. علی اصغر مونسان رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این باره اعلام کرده که درخصوص اصلاح شیوه تخصیص ارز مسافرتی با رییس بانک مرکزی مکاتبه‌های متعددی داشته است زیرا به عقیده وی، ارزی که برای تسهیل سفر مردم در نظر گرفته شده زمینه‌ساز سودجویی برخی افراد شده است و این روش باید اصلاح شود.
اعطای ارز ارزان به مسافر اشتباه است
دولت در فروردین سال جاری تصمیم به تغییر سیاست ارزی خود گرفته و تامین ارز مسافرتی را تقبل کرد. تا پیش از آن بسیاری از مردم به بهانه تهیه ارز مسافرتی به صرافی‌ها می رفتند و ساعت‌های متمادی در صف‌های طولانی منتظر می‌ماندند در چنین شرایطی حتی وضع مقررات سختگیرانه نظیر ارائه گذرنامه ممهور به ویزا، پرداخت عوارض خروج و بلیت مسافرتی نیز مانع از آن نشد.
بر اساس روش جدید اما برخی بانک‌ها از جمله بانک ملی، ملت، تجارت، سامان و پارسیان مامور به همکاری در تامین ارز مسافرتی و زیارتی شده و ارز مورد نیاز در شعب بانکی مستقر در مبادی خروجی کشور تحویل مسافران می‌شود. اصغر سمیعی، رییس اسبق کانون صرافان درباره اقدام نادرست آژانس‌های مسافرتی به ایرنا می‌گوید: اینکه بخواهند ارز را به شکل ارزان به مسافر دهند، روش غلطی است و فقط مردم را به انجام سفر خارجی تشویق می کند. اگر منابع ارزی کشور محدود است، باید در هزینه کردن آن نیز وسواس داشت نه اینکه با تخصیص ارز مسافرتی، نوعی رانت برای قشر متوسط و مرفه در مقایسه با دیگر اقشار جامعه به وجود آوریم. هیچ کس با تخصیص ارز مورد نیاز صنعت‌گران و تولیدکنندگان و حتی برای واردات کالاهای اساسی و دارو مخالف نیست اما باید دید تخصیص ارز مسافرتی چه منفعتی برای کشور دارد که در فهرست بانک مرکزی قرار گرفته است. برخی نمایندگان مجلس نیز با این دیدگاه موافق هستند. جبار کوچکی نژاد، رییس فراکسیون میراث فرهنگی و گردشگری مجلس نیز معتقد است که ارز دولتی فقط باید به سه گروه بیماران، دانشجویان خارج از کشور و بازرگانان اختصاص یابد و ارز مسافرتی باید به طور موقت قطع شود زیرا آن را راهکارهایی می‌داند که سفرهای غیرضروری به خارج از کشور را کاهش می‌دهد.
میزان تخصیص ارز مسافرتی در طول سه ماه
طبق آمار بانک مرکزی از ۲۱ فروردین امسال که سیاست های جدید ارزی اعمال شده تا ۲۳ تیر یعنی در مدت سه ماه در مجموع معادل ۳۱۲ میلیون دلار ارز مسافرتی به هموطنان تخصیص یافته؛ این درحالی است که میزان ارز تخصیصی برای واردات خودرو که جنجال برانگیز شد، ۱۲۰ میلیون و ۸۴۵ هزار و ۸۴ یورو ارز دولتی بود. بر اساس آمار، در سال گذشته حدود ۹ میلیون نفر از هموطنان به خارج از کشور سفر کردند که نیمی از آنان گردشگران زیارتی بودند؛ در مجموع ترکیه، عراق، امارات، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، آلمان و عربستان بیشترین مقصد سفر ایرانیان در سال گذشته بوده اند.
روزنامه قانون/ محبوبه محمد‌ی
