تهدید ضراب در زندان
تهدید ضراب در زندان
کمتر از ١٠ روز تا محاکمه «رضا ضراب» تاجر ایرانی- ترکیه‌ای به اتهام «دورزدن تحریم‌های ایران» در آمریکا باقی مانده است، اما جابه‌جایی او که در آمریکا در بازداشت به سر می‌برد، باعث مواجهه‌ای دیپلماتیک بین ترکیه و ایالات متحده شد. رضا ضراب در ایران یکی از متهمان پرونده فساد نفتی است که در آن بابک زنجانی به اعدام محکوم شده است.
چهارشنبه‌شب، خبرگزاری مهر به نقل از «دیلی‌صباح» نوشت وزارت خارجه ترکیه با انتشار یادداشتی دیپلماتیک از دولت واشنگتن خواسته پیش از جابه‌جایی و انتقال اتباع ترکیه‌ای زندانی در خاک آمریکا، مقامات آنکارا را مطلع کند. وزارت خارجه ترکیه در این یادداشت متذکر شد که رضا ضراب به‌تازگی در یکی از مراکز نگهداری از زندانیان وابسته به دولت فدرال آمریکا مورد تهدید قرار گرفته است که این امر انتقال او را به مرکزی دیگر ضروری کرد.
در این یادداشت بر اهمیت مساعدت وزارت خارجه آمریکا در زمینه اطلاع‌رسانی به‌موقع به سفارت ترکیه و وکلای دعاوی آنان در هنگام انتقال شهروندان ترکیه‌ای به یک مکان جدید و همچنین دلایل این انتقال تأکید شده بود.
وزارت خارجه ترکیه همچنین خواستار اطلاع‌یافتن از مکان نگهداری این تاجر طلا شد که سال گذشته در میامی آمریکا به اتهاماتی مانند دست‌داشتن در معاملاتی به ارزش صدها میلیون دلار از طرف دولت ایران و سایر نهادهای ایرانی مورد تحریم آمریکا، پول‌شویی عواید حاصل از این معاملات غیرقانونی و کلاهبرداری از چندین مؤسسه مالی از طریق مخفی‌نگه‌داشتن ماهیت حقیقی این معاملات دستگیر شد.
اما روز گذشته خبرآنلاین به نقل از بی‌بی‌سی نوشت که «مولود چاوش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه گفته مقام‌های آمریکایی اطمینان داده‌اند حال رضا ضراب، خوب است و به مکان جدیدی منتقل شده است.
چاوش‌اوغلو با بیان اینکه بعد از آنکه در سایت پلیس فدرال آمریکا نوشته شد که ضراب یک هفته است آزاد شده اما وکلایش پنج‌روزی بود از او بی‌خبر بودند، گفت: «دولت ترکیه تصمیم گرفت که از آمریکایی‌ها درباره سرنوشت او سؤال کند».
وزیر خارجه ترکیه همچنین گفت آمریکایی‌ها، نخستین سؤال را بی‌جواب گذاشته‌اند اما بار بعد که ترکیه نسبت به سلامت رضا ضراب ابراز نگرانی کرده است، به آنها گفته‌اند او به مکان جدیدی منتقل شده و حالش هم خوب است.
بنا بر گزارش‌ها، دادگاه رضا ضراب تا ۱۰ روز دیگر در نیویورک برگزار می‌شود اما در دو ماه گذشته دفاعیه‌ای از او در دادگاه ثبت نشده است.
حدود دو هفته پیش هم پای «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه به این پرونده باز شده بود. خبرگزاری مهر به نقل از رویترز نوشت دادستان‌های آمریکایی که مسئولیت رسیدگی به پرونده رضا ضراب را برعهده دارند، می‌گویند او برای پیشبرد کارهای خود از نام رئیس‌جمهوری ترکیه استفاده کرده و به دنبال جلب حمایت او بوده است. به ادعای دادستانی آمریکا، جزئیات ارائه‌شده در جلسه دادرسی که سه هفته پیش در شهر «منهتن» ایالت نیویورک برگزار شد، این موضوع را نشان می‌دهد.
آنها در توضیح ادعای خود به فایل ضبط‌شده یکی از مکالمات تلفنی ضراب اشاره می‌کنند که در آن با یکی از شرکای جرم خود از دیداری که با اردوغان حین یک مراسم عروسی داشته، سخن می‌گوید و اینکه تلاش داشته رضایت او را برای خرید یک بانک ترکیه‌ای جلب کند. البته اردوغان که در زمان انجام این مکالمه تلفنی نخست‌وزیر ترکیه بود، به تخلف متهم نشده است حال آنکه این احتمال که شاید پای برخی از مقامات ترکیه‌ای و بانک‌های این کشور هم به پرونده ضراب باز شود، رابطه آنکارا- واشنگتن را متشنج می‌کند. مهر ماه بود که رویترز از قول رجب طیب اردوغان نوشت که او گفته مقام‌های آمریکایی با تحت تعقیب قراردادن ضراب، دنبال انگیزه‌های پنهانی هستند.
نقش رفیق ترامپ
اما داستان مواجهه ترکیه با آمریکا به اینجا ختم نشده است. چندی‌پیش «بنجامین بارافمن»، وکیل رضا ضراب، با ارسال نامهای به قاضی پرونده، پیشنهاد کرد که «رادلف جولیانی»، از نزدیکان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که سابقه شهرداری نیویورک را دارد، برای به‌نتیجه‌رسیدن این پرونده مذاکرات با مقامات دولتی در سطحی بالاتر از قضات فدرال را برعهده بگیرد. قاضی این پرونده هم از او خواسته بود نقش جولیانی و مایکل ماکاسی، قاضی سابق فدرال و دادستان آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش را مشخص کند. همچنین براساس گزارش نیویورک‌تایمز، آن دو برای دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه و گفت‌و‌گو درباره رضا ضراب به این کشور سفر کرده بودند. وکیل ضراب هم در نامهای نوشت: «آنها صرفا نقش کمک به این پرونده را دارند و این امر مستلزم فعالیت مستقیم آنها در دادگاه نیست».
اما دادستانی در نامهای خطاب به قاضی پرونده نوشت که این دو تلاش می‌کنند این پرونده را در سطوح بالا در دفتر دادستانی در منهتن که این پرونده را تحت پیگرد قانونی دارد، حل کنند که این به مفهوم مذاکره با مقامات ارشد وزارت دادگستری یا تلاش برای تغییر سرنوشت پرونده از مسیر دیپلماتیک است که می‌تواند سازمان‌های دیگر را دربر بگیرد. دادستان‌های آمریکا در کیفرخواست خود علیه ضراب او را متهم کرده‌اند که صدها میلیون دلار برای دولت ایران و شرکت‌های ایرانی بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ جابه‌جا کرده و تحریم‌های آمریکا علیه ایران را دور زده است.
ضراب و زنجانی
اما پای رضا ضراب چگونه به دادگاه پرونده فساد نفتی باز شد. بابک زنجانی در چهاردهمین جلسه دادگاه نام او و صرافی «صفیر آلتین» متعلق به رضا ضراب را به میان آورد. آذر ١٣٩٢ پلیس ترکیه اعلام کرد در جریان ماجرای بحران فساد مالی ترکیه ۵٣ نفر را به اتهام پول‌شویی و فساد مالی بازداشت کرده است. یکی از این افراد، رضا ضراب، تاجر ایرانی بود که به انتقال غیرقانونی محموله‌های طلا به ایران و انتقال غیرقانونی پول از طریق یک بانک متعلق به دولت ترکیه و پرداخت رشوه به نزدیکان مقامات دولتی اقدام کرده است.
رسانه‌های ترکیه گفتند، ضراب به کمک هالک‌بانک در سال‌های ٢٠١٢ و ٢٠١٣، حدود هشت میلیارد دلار طلا از طریق ترکیه به ایران منتقل کرده و فعالیت‌های اقتصادی او در ترکیه برای دورزدن تحریم‌های ایران بوده است. رضا ضراب در ترکیه بدون محکومیت آزاد شد اما در فروردین ٩۵ در آمریکا به اتهام صدها میلیون دلار معاملات مالی در نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران بازداشت شد.
وزارت دادگستری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد علیه این تاجر ایرانی – ترکیه‌ای و دو شهروند ایرانی با ادعای تلاش برای دورزدن تحریم‌های ایران کیفرخواست صادر کرده است. اولین جلسه دادگاه رضا ضراب اردیبهشت ٩۵ در نیویورک برگزار شد ولی او اتهامات مربوط به برنامه‌ریزی توطئه برای انجام صدها میلیون دلار مبادلات مالی برای کمک به ایران را رد کرد. نهم فروردین امسال هم رویترز از دستگیری مدیر یک بانک دولتی ترکیه به اتهام دورزدن تحریم‌های ایران در آمریکا خبر داده بود. او متهم به تبانی با رضا ضراب، برای انجام صدها میلیون دلار تراکنش مالی غیرقانونی از طریق بانک‌های آمریکایی از سوی دولت ایران و دیگر نهادهای ایرانی شده بود. او یک روز پس از بازداشت در فرودگاه بین‌المللی جان اف کندی، در منهتن نیویورک در یک جلسه استماع نزد قاضی جیمز فرانسیس حاضر شده بود.
اخبار سیاست خارجی – شرق
