بیماری پریتونیت (علائم و درمان پریتونیت)
بیماری پریتونیت (علائم و درمان پریتونیت)
پریتونیت عبارت است از تورم لایه سروزی که کف حفره شکم و احشاء را مفروش می کند
صفاق یا پریتونیت (peritonitis)، معمولا نشان دهنده سوراخ شدن روده است که محتوای روده، از جمله باکتری به داخل حفره شکم وارد می شود. این ممکن است در نتیجه آپاندیس و کولیت، یا به دلیل التهاب روده باشد که از طریق دیواره روده وارد می شود.پریتونیت به طور بالقوه تهدید کننده زندگی است و نیاز به درمان اورژانس و معمولا عمل جراحی دارد.
پریتونیت عبارت است از تورم لایه سروزی که کف حفره شکم و احشاء را مفروش می کند. حفره صفاق استریل و سترون است و هنگامی که عفونت (در اثر عواملی مانند سوراخ شدگی روده و یا آپاندیس و یا کلون در اثر دیورتیکولیت ) از محیط اطراف به آن وارد شود ایجاد پریتونیت می کند.
همچنین چنانچه مواد شیمیایی تحریک کننده مانند اسید معده و یاصفرا از طریق سوراخ شدگی زخم معده و یا دوازدهه و یا صفرا از طریق پارگی کبد به آن راه یابد، ایجاد تورم در صفاق می کند. در زنان پریتونیت های موضعی و یا لوکالیزه اغلب در حفره لگنی به علت عفونت لوله فالوپ و یا پاره شدگی کیست تخمدان اتفاق می افتد.
همچنین در ایسکمی و نکروز امنتوم بطور خودبخود یا در اثر پیچ خوردگی روده ها ابتدا ترشحات سروزی و خونی در شکم جمع شده که به مرور و بر حسب مورد باکتری وارد آن شده و باعث عفونت صفاق می شوند.
پریتونیت اولیه
این نوع عفونت صفاقی بر حسب تعریف بدون هیچگونه منشاء داخل شکمی ایجاد شده و اغلب قریب به اتفاق آن در بیماران مبتلا به سیروز مزمن کبدی پیش می آید. آلودگی صفاق در این بیماران به نظر می رسد که از سه طریق اتفاق و یا Translocation بیفتد که به ترتیب احتمال عبارت است از جابجائی باکتری از جدار روده به داخل صفاق و یا جابجائی از طریق لنفاتیک های مزانتریک (روده بند ) و بالاخره از طریق گردش خون حدس زده می شود.
پریتونیت های ثانویه
طیف میکروبی در این دسته کمتر تک میکروبی بوده و برحسب محل سوراخ شدگی و ضایعه احشائی متفاوت است،آلودگی از منشاء انتهائی روده باریک و یا کلون علاوه بر چند میکروبی بودن مخلوطی از میکروب های هوازی و غیرهوازی است.
پریتونیت سلی
پریتونیت سلی در کشورهای پیشرفته نادر است. اما درکشورهای توسعه نیافته همچنان دیده می شود. در بیمارانی دیده می شود که دچار نقص ایمنی هستند مانند این بیماری غیر اختصاصی بوده و شروع آن تدریجی است و علائمی از قبیل تب خفیف، بی اشتهائی و کاهش وزن دارند. اغلب قریب به اتفاق آنها در مطالعات تصویری دچار آسیت می باشند و تعدادی از آنان از نظر کلینیکی هم آسیت واضح دارند.
درد شکم یکی از علائم اصلی پریتونیت است
علائم التهاب صفاق (پِریتونیت)
علایم اصلی پریتونیت عبارتند از:
– درد شکم
– حساس بودن شکم
– انقباض عضلات جدار شکم در اثر درد.
علایم مزبور در اثر حرکت کردن صفاق (مثلاً در هنگام سرفه، خم کردن ران ها، یا فشار دادن یک دست بر روی شکم و برداشتن ناگهانی آن) تشدید می شوند.
سایر علایم پریتونیت عبارتند از:
• سفت شدن منتشر شکم (که اغلب وجود دارد و به ویژه در پریتونیت عمومی دیده می شود.
• تب
• افزایش ضربان قلب (تاکی کاردی سینوسی).
• ایجاد ایلئوس پارلیتیک (فلج روده) که موجب تهوع و استفراغ نیز می شود.
علل التهاب صفاق (پریتونیت)
التهاب شدید پرده صفاق که هنگام ورود مواد خارجی به حفره شکم رخ می‌دهد. این مواد خارجی شامل باکتری ها یا محتویات لوله گوارش، نظیر ترشحات هضم‌کننده غذا، خون، غذای ناقص هضم شده یا مدفوع می‌باشد.
این مواد در پی اتفاقات زیر وارد حفره شکم می‌شوند:
▪ پارگی یا سوراخ شدگی هر عضو داخل شکمی، نظیر آپاندیسیت ملتهب، زخم گوارشی، یا دیورتیکول یا کیسه صفراوی عفونی شده.
▪ آسیب به دیواره شکم مثلاً در اثر چاقو یا گلوله
▪ بیماری التهابی لگن
▪ پارگی حاملگی نابجا
عوامل تشدید کننده بیماری صفاق (پریتونیت)
* تأخیر در درمان علل ذکر شده در بالا
*جراحی اخیر شکم
* مصرف کورتیکواسترویید
* بیماری پیشرفته کبدی
پزشک برای بررسی وجود سوراخ در شکم از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده می کند
تشخیص صفاق (پریتونیت)
برای تشخیص این عارضه، پزشک درباره وضعیت سلامتی و بیماری های شما می پرسد و بدن شما را معاینه می کند. اگر دیالیز می شوید، علائم شما به خصوص کدورت مایع دیالیز، برای تشخیص پریتونیت کافی است.
در مواردی که پریتونیت در اثر سایر بیماری ها ایجاد شده باشد، و یا مواقعی که تجمع آب در شکم باعث عفونت پرده صفاق شده باشد، پزشک برای اثبات تشخیص خود از آزمایشات زیر استفاده می کند:
1- تجزیه و بررسی مایع صفاق:
پزشک با وارد کردن یک سوزن به شکم، نمونه ای از مایع اطراف صفاق را بر می دارد. اگر عفونتی وجود داشته باشد، در آزمایش این مایع، تعداد بالای گلبول های سفید خون مشخص می شود که نشان دهنده عفونت یا التهاب است. کشت مایع صفاق هم وجود باکتری ها را اثبات می کند.
2- آزمایش خون:
یک نمونه خون از شما می گیرند و برای پیدا کردن تعداد بالای گلبول های سفید خون، آن را آزمایش می کنند. کشت خون هم انجام می شود تا معلوم شود باکتری در خون شما وجود ارد یا نه. ترکیدن آپاندیس و جراحت شکم در اثر ضربه می تواند باعث عفونت پرده صفاق شود.
3- تست های تصویربرداری:
پزشک برای بررسی وجود سوراخ و یا هر پارگی در شکم (مجرای گوارشی) از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده می کند. از سونوگرافی نیز ممکن است استفاده کند. در برخی موارد، ممکن است پزشک به جای عکسبرداری با اشعه ایکس، از روش سی تی اسکن استفاده نماید.
اگر دیالیز می شوید و بعد از معاینه بدنی و بررسی مایع دیالیز، پریتونیت در شما مشخص نشود، بایستی آزمایشات بالا را انجام دهید.
اگر پریتونیت به سرعت درمان نشود ممکن است عفونت به جریان خون وارد شود
درمان صفاق (پریتونیت)
درمان SBP باید براساس ارگانیسم جدا شده انجام گیرد. درمان تجربى باید باسیل‌هاى هوازى گرم منفى و کوکسى‌هاى گرم مثبت را پوشش دهد. برا یاین منظور مى‌توان از سفالوسپورین‌هاى نسل سوم، کارباپنم‌ها، یا ترکیبات پنى‌سیلین / مهارکننده بتالاکتاماز وسیع‌الطیف استفاده نمود. بعد از شناسائى ارگانیسم مسئول عفونت، طیف درمان باید به آن پاتوژن محدود شود.
اگر در بیماران مشکوک به SBP فلور مخلوط (به‌ویژه بى‌هوازى‌ها) شناسائى شود، بیمار را باید از نظر پریتونیت ثانویه بررسى کرد.
درمان پریتونیت ثانویه عبارت است:
♦ از پوشش آنتى‌بیوتیکى بر علیه باسیل‌هاى گرم منفى هوازى و بى‌هوازى‌ها و همچنین مداخله جراحى براى عامل زمینه‌ساز.
♦ بررسی‌های تشخیصی ممکن است شمارش گویچه‌های سفید خون برای شناسایی التهاب و شمارش گویچه‌های قرمز خون برای یافتن خونریزی؛ اندازه‌گیری میزان مایع و الکترولیت‌ها؛
♦ روش‌های جراحی تشخیصی نظیر واردکردن یک سوزن باریک به داخل شکم برای به دست آوردن مایع یا سایر موارد و سی‌تی اسکن و رادیوگرافی شکم باشد.
♦ برای درمان این عارضه و هرگونه مشکل زمینه‌ای معمولاً بستری بیمار در بیمارستان ضروری است. درمان در جهت جبران کم‌آبی، حمایت تنفسی و تزریق خون ممکن است لازم باشد.
♦ جراحی برای ترمیم آسیب یا جراحت عضو که راه ورود مواد خارجی به داخل حفره شکم می‌باشد.
داروها
▪ آنتی بیوتیک ها برای مقابله با عفونت
▪ تجویز مسکن‌ها گاهی پس از تشخیص یا جراحی لازم می‌شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
پس از درمان، تا برطرف شدن علایم در بستر استراحت نمایید. اگر جراحی ضرورت یابد، پس از آن به تدریج فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را از سر بگیرید.
رژیم غذایی
– تا فروکش التهاب حاد از خوردن هرگونه غذا یا آشامیدنی خودداری کنید تا لوله گوارشی بتواند استراحت کند.
– مایعات و موادمغذی از طریق وریدی برای شما تجویز می‌شود. هنگامی که دستگاه گوارشی تحمل خوراکی را پیدا کرد می‌توانید تغذیه دهانی را از سر بگیرید.
برای درمان پریتونیت معمولاً بستری بیمار در بیمارستان ضروری است
عوارض پریتونیت خود به خودی
◊ اگر پریتونیت به سرعت درمان نشود ممکن است عفونت به جریان خون وارد شود و باعث شوک و آسیب به ارگان های دیگرشده که می تواند کشنده باشد.
◊ آنسفالوپاتی کبدی ( از دست دادن عملکرد مغز زمانی که کبد دیگر نمی تواند حذف مواد سمی از خون را انجام دهد)
◊ سندرم hepatorenal ( نارسایی پیشرونده کلیه )
◊ سپسیس ( یک واکنش شدید است که در آن جریان خون پر از باکتری می شود )
عوارض ناشی از پریتونیت ثانویه
ο آبسه (تجمع چرک)
ο روده گانگرن شده ( بافت مرده روده)
ο چسبندگی داخل صفاقی (باندی از بافت لیفی که سبب اتصال ارگان های شکمی شده و می تواند به انسداد روده منجر شود)
ο شوک سپتیک (فشار خون پایین خطرناک)
گردآوری: بخش سلامت بیتوته
منابع:drrezadoost.ir
pezeshk.us
hidoctor.ir
