استدلالات سست ابن تیمیه درباره عدم انتخاب جانشین توسط پیامبر اکرم
استدلالات سست ابن تیمیه درباره عدم انتخاب جانشین توسط پیامبر اکرم
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ هیچ عقل سلیمی حکم نمی‌کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از دنیا رفته باشد و جانشینی برای خود تعیین نکرده باشد. پیامبری که حتی از بیان مستحبات کوتاهی نکرد، چه‌طور ممکن است که مردم را بعد از خود، بی‌سرپرست رها کرده باشد؟
اما متاسفانه ابن تیمیه که از سران وهابی است، با بی‌عقلی تمام معتقد است که تعیین جانشین بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) لازم نیست، وی در این‌باره چنین می‌گوید: «استخلاف بعد از مرگ بر انبیاء واجب نیست، چرا که اولاً بعد از مرگ، تکلیف از آن‌ها ساقط می‌شود؛ ثانیاً استخلاف بعد از مرگ، مخالف حکم عقلا است؛ ثالثاً نه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بعد از مرگ خود خلیفه تعیین نمود و نه عمر.»[۱]
اما در پاسخ به این دلایل سست ذکر چند نکته الزامی است.
نکته اول: دلیل ابن تیمیه که «بعد از مرگ تکلیف از انبیاء ساقط می شود»، مغالطه‌ای آشکار است. زیرا تکلیف بعد از مرگ، غیر از تکلیف در زمان حیات برای بعد از مرگ است. تعیین خلافت در واقع در زمان حیات برای بعد از مرگ می‌باشد. اگر کلام ابن تیمیه صحیح باشد، باید وصیت هم امری لغو باشد، چرا که وصیت هم به نوعی تکلیف بعد از مرگ می‌باشد. میت در زمان حیاتش در واقع برای وارث تکلیف تعیین می‌کند.
نکته دوم :کدام عاقل می‌گوید تعیین جانشین، مخالف با حکم عقل است؛ آیا این سخن دروغی محض نیست؟ فرهنگ تعیین جانشین امری عقلائی است و در تمام زندگی بشر جاری است. اگر بنا بر گفته ابن تیمیه، تعیین جانشین مخالف با حکم عقل می‌باشد، چگونه ابوبکر توانست عمر را به جانشینی خود تعیین کند؟
ابن ابی‌شیبه (استاد بخاری)، ابن سعد و بسیاری از بزرگان اهل سنت در کتب خود تصریح کردند که چون ابوبکر پس از خود عمر را برای خلافت و جانشینی تعیین کرد، با این‌که تمامی اصحاب با او مخالفت کرده و گفتند: «فردی را برای خلافت ما برگزیدی که خشن و تندخو است، فردا که خدا را ملاقات کنی، چه پاسخی برای او آماده کرده‌ای؟»[۲]
اگر آن‌طور که ابن تیمیه کم خرد و مقلدینش می‌گویند که تعیین خلیفه بر خلاف حکم عقل است، پس با روایاتی که در کتب فریقین آمده است و در آن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به صراحت امام علی (علیه السلام) را به‌عنوان خلیفه بعد از خود معرفی کرده است[۳] چه پاسخی می‌دهند؟
پی‌نوشت:
[۱]. رحمت الله ضیائی، کالبدشناسی عقاید وهابیت، مشخصات نشر: تهران: نشر مشعر، ۱۳۹۰، ص ۱۳۰، (منهاج السنه، ج ۷، ص ۳۴۲، ۳۴۵)
[۲]. «حدثنا وکیع وبن إدریس عن إسماعیل بن أبی خالد عن زبید بن الحارث أن أبا بکر حین حضره الموت أرسل إلى عمر یستخلفه فقال الناس تستخلف علینا فظا غلیظا ولو قد ولینا کان أفظ وأغلظ فما تقول لربک إذا لقیته…» ابن ابی شیبه، مصنف ابن ابی‌شیبه, چاپ: مکتبه الرشد, ریاض, تحقیق: کمال یوسف الحوت، ج ۷, ص ۴۳۴, ح ۳۷۰۵۶
[۳]. علی (علیه السلام) خلیفه و جانشین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
